Business Model म्हणजे तुमची कंपनी पैसे कसे कमावणार आहे याची योजना. सर्वसाधारणपणे कोणत्याही Business Model मध्ये चार गोष्टी स्पष्ट केल्या जातात. त्या म्हणजे:-
१. कंपनी कोणत्या उत्पादनाची किंवा सेवांची विक्री करेल
२. त्या उत्पादनाचे किंवा सेवेचे मार्केटिंग कसे करायचे
३. कंपनीला कोणत्या प्रकारच्या खर्चाला सामोरे जावे लागेल
४. कंपनीला जास्तीत जास्त नफा कसा मिळेल
आता पाहूया Business Model चे प्रकार आणि काही उदाहरणे : –
वेगवेगळ्या प्रकारचे अनेक व्यवसाय असल्यामुळे, Business Model च्या प्रकारांची यादी सतत बदलत असते. आज आपण सर्वसाधारणपणे वापरले जाणारे 12 business model options पाहणार आहेत, जे सर्व Business साठी इम्प्लिमेंट केले जाऊ शकतात.
Manufacturer mode
पहिला प्रकार आहे Manufacturer model. Manufacturer कच्च्या मालाचे रूपांतर उत्पादनांमध्ये करतो. त्यानंतर, तो ती उत्पादने distributors, retailers किंवा थेट consumers ला विकतो. या Business Model ला फर्निचरपासून ते pharmaceuticals पर्यंत सगळे follow करतात, मग त्या कंपन्या कितीही मोठ्या असोत वा छोट्या.
Distribution model
उत्पादित वस्तू बाजारात नेण्यासाठी distributor म्हणून काम करणारी कंपनी जबाबदार असते. नफा मिळविण्यासाठी distributors मोठ्या प्रमाणात product खरेदी करतात आणि retailers ते विकत घेऊन पुढे जास्त किंमतीला विकतात.
Retailer model
Business Model चा तिसरा प्रकार आहे Retailer model. Retailer म्हणजेच किरकोळ विक्रेता हा supply chain मधला शेवटचा दुवा असतो. Retailer हे manufacturers किंवा distributors कडून वस्तू खरेदी करतात आणि नंतर ग्राहकांना त्या किंमतीला विकतात, ज्यामुळे त्यांचा खर्च आणि नफा दोन्ही वसूल होतील.
Fee-for-service model
हा Business Model चा चौथा प्रकार आहे. नावावरून तुम्हाला हे काय प्रकरण आहे ते लक्षात आलेलंच असेल. यामध्ये कोणताहीBusiness विशिष्ट सेवेसाठी निश्चित शुल्क आकारतो. या मॉडेलवर सेट केलेला Business हा additional clients साठी extra काम करून किंवा service rate वाढवून त्याची कमाई वाढवू शकतो.
Subscription model
सध्या बऱ्याच ठिकाणी use केलं जाणारं model म्हणजे Subscription model. हे Business Model जास्त वेळा ई-कॉमर्स व्यवसायांसाठी लागू केले जाते. चालू असलेल्या सेवेसाठी कस्टमर हा दर महिन्याला, सहा महिन्याला किंवा वर्षाला payment करत राहतो.
Bundling model
या Business Model मध्ये कंपन्या दोन किंवा अधिक product एकच unit म्हणून एकत्र विकतात. अनेकदा ते product स्वतंत्रपणे विकले तर त्याचे शुल्क हे जास्त असते. या प्रकारच्या बिझनेस मॉडेलमुळे कंपन्यांना त्यांच्या product ची विक्री मोठ्या प्रमाणात करायला मदत होते तसेच इतर वेळेस जास्त विक्री न होणारे product सुद्धा यामुळे विकले जातात.
Franchise model
एखाद्या established business ची Franchise घेणं आता common झालंय. फ्रँचायझर किंवा मूळ मालक फ्रँचायझीसोबत काम करतात आणि त्यांना financing, marketing आणि other business operations मध्ये मदत करतात. जेणेकरून त्यांच्या business ची अजून development होईल. चहापासून ते Pizza पर्यंत सगळे business हे या मॉडेल प्रमाणे काम करतात.
हाच लेख युट्युबवर पाहण्यासाठी
