एकदम फिट झिरोधाच्या मालकाला ह्रदयविकाराचा झटका, काय आहेत यापासून स्वतःला वाचवण्याचे उपाय? डॉक्टर म्हणतात.

धकाधकीच्या जीवनात आरोग्याकडे अनेकदा दुर्लक्ष केले जाते. खानापानात बदल, पूर्ण झोप न घेणे, कामाचा जास्त ताण अशाप्रकारच्या गोष्टींमुळे शरीरावर वेगवेगळे परिणाम होतात. मात्र, व्यवस्थित जेवण आणि सिक्स पॅक ॲब्ज असणारे ४५ वर्षीय नितीन कामथ यांना नुकताच गंभीर संकटाचा सामना करावा लागला. झिरोधा या भारतातील सर्वात मोठ्या ऑनलाईन स्टॉक ट्रेडिंग कंपनीचे सह-संस्थापक नितीन कामथ यांना काही दिवसांपूर्वी स्ट्रोक आला होता. सध्या त्यांनी कामापासून ब्रेक घेतला आहे. अशात, अश्नीर ग्रोव्हरने त्यांना विश्रांतीचा सल्ला दिला आहे. तसेच, डॉक्टर मनन वोरा यांनी स्ट्रोक येण्यामागील शक्यता सांगितल्या आहेत. चला तर, त्याविषयी जाणून घेऊयात.

अश्नीर ग्रोव्हरचा सल्ला

शार्क टँकचा माजी परीक्षक अश्नीर ग्रोव्हर (Ashneer Grover) याने नितीन कामथ (Nithin Kamath) यांना आपल्या तब्येतीची काळजी आणि ब्रेक घेण्यास सांगितले आहे. त्याने सोशल मीडिया पोस्ट शेअर करत म्हटले की, “यार, काळजी घे. असे होऊ शकते की, तुझ्यावर तुझ्या वडिलांच्या निधनाचा मोठा परिणाम झाला आहे. माझ्या वडिलांच्या निधनानंतर माझ्यावरही खूप परिणाम झाला होता. एक दिवस मी पडलो होतो. एक ब्रेक घेऊन टाक.”

डॉक्टर काय सांगतात?

डॉक्टर मनन वोरा यांनी त्यांच्या लिंक्डइन अकाऊंटवरून नितीन यांच्या स्ट्रोकविषयी भाष्य केले. ते म्हणतात की, एक डॉक्टर म्हणून हे संकेत देते की, १८ ते ५५ वयातील व्यक्तींमध्ये ही प्रकरण मोठ्या प्रमाणात वाढली आहेत. तसेच, त्यांनी हा स्ट्रोक येण्यामागील शक्यताही सांगितल्या आहेत. जेणेकरून तुम्ही त्याची काळजी घेऊ शकता.

१. तीव्र ताण

भारतात अति-तणावाचे वातावरण असणे हे सामान्य आहे, परंतु कॉर्टिसॉलसारखे भारदस्त तणाव संप्रेरक रक्तवाहिन्यांना नुकसान पोहोचवू शकतात. तसेच, जळजळ होण्यास हातभार लावू शकतात, ज्यामुळे स्ट्रोकचा धोका वाढतो.

२. झोपेची कमतरता

सतत झोप न लागल्यामुळे सामान्य हार्मोनल संतुलन बिघडू शकते. तसेच, रक्तदाबही वाढू शकतो, ज्यामुळे हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आरोग्य आणि स्ट्रोकचा धोका संभवतो.

३. भावनिक आघात

नितीन यांनी अलीकडेच त्यांचे वडील गमावले होते, ज्यामुळे कदाचित ते कामावर परत जाण्यापूर्वी या गोष्टीतून सावरले नसतील. अचानक भावनिक धक्का किंवा तणाव देखील हृदयविकाराच्या झटक्यास कारणीभूत ठरू शकतो.

४. अतिविचार

व्यायाम करणे सामान्यतः फायदेशीर असले, तरीही जास्त व्यायाम करणे आणि स्वतःवर मर्यादेपेक्षा जास्त जोर देणे, यामुळे हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणालीवर ताण येऊ शकतो. यामुळेच स्ट्रोकचा धोका वाढू शकतो.

५. पाण्याची कमतरता (Dehydration)

पाण्याच्या कमतरतेमुळे तुमचे रक्त घट्ट होते आणि तुमच्या रक्तवाहिन्या संकुचित होतात, ज्यामुळे तुमच्या हृदयावर कालांतराने ताण येऊ शकतो.

डॉक्टर वोरा पुढे सांगतात की, नितीन यांच्यासोबत जे घडलं, ते कुणासोबतही घडू शकतं, परंतु लक्षणं लक्षात घेऊन आणि लगेच कृती करून तुम्ही तात्काळ बरे होऊ शकता. त्यामुळे तुम्ही स्ट्रोकची लक्षणे FAST या शब्दाद्वारे समजू शकता.

F: Face dropping (झुकलेला चेहरा)
A: Arm weakness (हाताला कमजोरी जाणवणे)
S: Speech difficulty (बोलताना अडचण होणे)
T: Time to call 102 (१०२ या क्रमांकावर कॉल करणे)

अशाप्रकारे तुम्हालादेखील ही लक्षणं जाणवत असतील, तर वरील गोष्टींकडे अजिबात दुर्लक्ष करू नका. तुमच्या आणि तुमच्या जवळच्या लोकांना याविषयी माहिती सांगा.