उद्योग आणि मराठी माणूस : मनोगत
अनेक मराठी माणसं मला भेटतात, प्रत्येकाला पैसा कमवायचा असतो, श्रीमंत व यशस्वी व्हायचं असतं, त्यासाठी नोकरी करून काही होणार नाही, हेही कळतं; पण उद्योग करण्यासाठी मनात भीती व संकोच आहे. उद्योग करण्यासाठी मराठी माणसात मेहनत, बुध्दी, कौशल्य आहे, पण धाडसाचा अभाव जाणवतो आहे. हळूहळू परिस्थिती बदलत आहे ही आनंदाची बाब आहे.
एक ऐतिहासिक घटना आहे. नासाच्या नियोजित कार्यक्रमानुसार चंद्रावर उतरणारा पहिला माणूस कोण हे अनेकांना माहीत नसेल. ती व्यक्ती होती, एडविन आल्ड्रिन, अपोलो मिशनचा पायलट, अमेरिकन एअर फोर्सचा, स्पेस वॉकिंगचा अनुभवी माणूस. नील आर्मस्ट्राँग हा तर अमेरिकन नेव्हीमध्ये कार्यरत असलेला कर्मचारी. तो एडविनचा मदतनीस व को पायलट म्हणून गेला होता. अपोलो यान चंद्रावर उतरले व नासाच्या बेस स्टेशनमधून आदेश मिळाला, ‘पायलट फर्स्ट.’ एडविन काही सेकंद घाबरला, त्याला संकोच व भीती वाटली. आपण चंद्रावर उतरलो, तर आपण जळून जाऊ, गडप होऊ वगैरे. काही सेकंदानंतर दुसरा संदेश आला, ‘को पायलट नेक्स्ट’ व नील आर्मस्ट्राँग काहीही विचार न करता, कोणतीही भीती न बाळगता चंद्रावर उतरला व इतिहास घडला कारण, तो होता चंद्रावर पाऊल ठेवणारा पहिला मानव.
जग फक्त त्यालाच ओळखते ज्याने प्रथम धाडस केलं. तुम्ही किती शिकलात, तुम्हाला किती अनुभव आहे, तुमचे खानदान किती मोठे व कोणत्या राजामहाराजांचे आहे, त्याला काही अर्थ नाही. चीनमध्ये १०-१२ वी शिकलेली मुलं मोबाईल, मशीन्स, इलेक्ट्रिकल उपकरणांचे उत्पादन करू लागली आहेत. आज महाराष्ट्रातसुध्दा व्यापारी समाजातली मुलं वयाच्या १६ ते १८ दरम्यानच उद्योगात उतरतात. मराठी मुलं उगाच एमए, बीए, बीएड, बीई इत्यादी पदव्यांचे ढीग गोळा करत बसतात. जीवनात यश मिळवण्यासाठी लागते, ते धाडस आणि धैर्य. एम. कॉम. करताना फायनान्सची भली मोठी पुस्तकं वाचून काय फायदा, जर स्वत:च्या हिंमतीवर महिना ४०-५० हजार कमवून देणारा व्यवसाय करता येणार नसेल. मराठी माणूस भीती, संकोच यामुळे आयुष्यातील अनमोल संधी गमावतो व मागास राहतो.
सर्वसाधारणपणे मराठी माणूस म्हटलं की, मिळेल त्या वेतनात समाधान मानणारा, चाकोरीबद्ध आयुष्य जगणारा असा एक समज आहे. मराठी उद्योजकाला उद्योग/व्यवसाय हा शब्द ऐकल्यावरच एक प्रकारची भीती मनात वाटते. मराठी युवा उद्योजकांपैकी बहुतांशी जण पहिल्या पिढीचे उद्योजक आहेत. त्यांना ना आर्थिक पाठबळ, ना कौटुंबिक पाठिंबा, ना व्यावसायिक ज्ञान, ना तंत्रज्ञानाची ओळख. एखादी मराठी व्यक्ती व्यवसायात उतरते, तेव्हा तिला सर्वत्र विरोध, समस्या आणि अडचणी यांना तोंड द्यावे लागते. त्यानंतर व्यवसाय सुरु झाला की, तो कसा करावा? उद्योग करताना सल्ला कोणाचा घ्यावा? जर अपयश आले तर, ते पचवून पुढे कसे जायचे? भांडवल कसे उभे करावे? आपण उद्योगामध्ये कुठे कमी पडतो? असे अनेक प्रश्न आ वासून उभे राहतात. या आणि अशाच तुमच्या सर्व प्रश्नांची उत्तरे या पुस्तकातून आपल्याला मिळणार आहेत. या सर्व नवउद्योजकांनी या पुस्तकातून प्रेरणा घेऊन स्वतःचे उद्योग मोठे करावेत आणि मराठी व्यावसायिक समाजाची निर्मिती करावी हीच अपेक्षा.